Uprawa pomidorów to zajęcia, które sprawia mi dużo radości. Nic nie może się równać ze smakiem samodzielnie wyhodowanych pomidorów, dojrzewających bezpośrednio na słońcu. Te hodowane przemysłowo nie mogą się z nimi równać.
Pomidory to jedne z najchętniej uprawianych warzyw w ogrodach przydomowych. Nie należą jednak do roślin łatwych w uprawie, szczególnie początkującym mogą sprawiać spore trudności. W tym artykule postaram się opisać uprawę pomidorów krok po kroku i odpowiedzieć na pytania, które padają na wielu forach ogrodniczych i grupach facebookowych praktycznie codziennie.
Po 20 latach doświadczeń z uprawą pomidorów, moim zdaniem zdecydowanie warto uprawiać je pod folią. Nawet jeśli nie mamy warunków do założenia tunelu foliowego na pomidory to warto nad posadzonymi krzakami pomidorków założyć prowizoryczny daszek. Takie rozwiązania znacznie zmniejszy ryzyko zachorowania na choroby grzybowe
Wysiew pomidorów
Nasiona pomidorów wysiane do doniczek. Wysiew pomidorów to jedna z najważniejszych czynności, od której zależy dalsze powodzenie całej hodowli. Ważny jest nie tylko sposób siewu, wybór doniczek, odmiany pomidorów, odpowiedniej ziemi, ale przede wszystkim termin siewu pomidorów. To kiedy wysiejemy nasiona pomidora, wyznacza dalsze postępowanie. Generalnie przyjmuje się, że wyprodukowanie rozsady pomidora trwa od 7-10 tygodni. Ja wolę sadzić młodą rozsadę, niż przerośniętą, ponieważ duże krzaki pomidora dłużej się przyjmują. Zauważyłem również, że gorzej owocują i częściej pojawiają się na nich choroby.
Jak siać pomidory?
Nasiona pomidora wysiewamy do dobrej ziemi, ja zawsze stosuje profesjonalne podłoże do wysiewu nasion i produkcji rozsady, które można kupić w dobrych centrach ogrodniczych lub sklepach internetowych. Tylko wtedy, gdy zastosujemy dobrą ziemię nasza uprawa pomidorów ma szansę się udać. Wybór dobrej ziemi do siewu pomidorów to klucz do sukcesu w uprawie tej rośliny. Dobra ziemia do wysiewu warzyw powinna być lekka, pulchna i przewiewna. Nasiona wysiewam do doniczek lub wielodoniczek, które wcześniej dokładnie myję w gorącej wodzie. Dzięki temu pozbywam się bakterii i patogenów chorobotwórczych. Nasiona pomidora sieję na głębokości około 0,5 centymetra i trochę podlewam. Zawsze staram się tak wysiewać nasiona, aby nie stykały się ze sobą, ponieważ później trudno rozdzielać blisko rosnące obok siebie siewki.
Nasiona pomidorów, aby wykiełkować wymagają temperatury około 20-22 stopni C, kiełkują zwykle po upływie 7-12 dni. Kolejne podlewanie wykonuję dopiero, gdy zauważę, że ziemia w doniczce jest już sucha. Generalnie we wczesnej fazie podlewam rośliny tylko, gdy zauważę, że ziemia w doniczce jest sucha. Jak na razie ta metoda się sprawdza. Zauważyłem, że zbyt częste podlewanie powoduje, że siewki pomidorów są szybko atakowane przez choroby. Po około 2 tygodniach od wykiełkowania pomidorów czas na pikowanie.
Uprawa pomidorów -pikowanie rozsady pomidorów
Po około 2-3 tygodniach od siewu pomidorów, gdy pomidory będą miały po dwa ładne liście przesadzamy każdą sadzonkę pomidora do osobnej doniczki, dzięki temu nie rośliny nie będą musiały konkurować z innymi sadzonkami o światło i składniki pokarmowe. Do pikowania używam doniczek o średnicy 8-10 centymetrów lub wielodoniczek o podobnych wymiarach. Rozsadę pomidora podlewam, gdy ziemia w doniczkach lekko przeschnie.
Sadzenie pomidorów
Pomidory to rośliny ciepłolubne, dlatego na miejsce stałe (do gruntu, szklarni czy tunelu foliowego, lub na balkon) wysadzamy je jak tylko warunki pogodowe będą przyjazne. Do gruntu pomidory sadzimy zwykle na początku maja, gdy minie niebezpieczeństwo przygruntowych przymrozków. Sadzonki pomidorów sadzimy dość głęboko, do wysokości pierwszych liści. Zawsze staram się usuwać dolne 2-3 liście, które stykają się z mokrym podłożem. Dzięki temu znacznie zmniejszamy ryzyko wystąpienia chorób w naszej hodowli pomidorów. Pomidory giną w temperaturze poniżej zera. Dlatego w początkowej fazie wzrostu roślin warto je okryć przed niekorzystnymi warunkami pogodowymi agrowłókniną. Taką osłonę ściągamy po około 2 tygodniach. U mnie najlepiej sprawdza się uprawa pomidorów w tunelu foliowym, ponieważ w takich warunkach rośliny są osłonięte od deszczu i zachowują lepszą odporność na choroby grzybowe.
Hartowanie sadzonek pomidorów
Przed wysadzeniem na miejsce stałe warto zahartować rozsadę pomidora. Ma to na celu przyzwyczajenie młodych roślin do warunków pogodowych panujących na zewnątrz. Hartowanie sadzonek pomidora polega na stopniowym wystawianiu ich na zewnątrz, na początku na godzinę -dwie. Stopniowo zwiększmy ten czas do kilku godzin, dziennie. Hartowanie roślin pomidora trwa około 10 dni.
Podlewanie pomidorów
Pomidory, aby wydać duże i smaczne owoce wymagają systematycznego podlewania. Systematycznie nie oznacza dużo. Jednym z najczęstszych błędów w hodowli pomidorów jest podawanie zbyt dużych ilości wody i zbyt często. Zbyt obfite podlewanie roślin pomidora w końcu prowadzi do różnego rodzaju zaburzeń fizjologicznych i chorób grzybowych.
Jak często podlewać pomidory?
Po posadzeniu rozsady pomidorów, jeśli ostatnio nie padało, podlewamy je rzadziej, na tym etapie wzrostu wystarczy raz w tygodniu około 2 litry wody. W czasie kwitnienia krzaków i zawiązywania owoców warto zwiększyć częstotliwość podlewania do 4-5 razy w tygodniu, zależnie od warunków pogodowych. Na jeden krzak pomidora przy podlewaniu podajemy około 2-3 litry wody, oczywiście, gdy mamy do czynienia z dużymi upałami koniecznie musimy częściej podlewać rośliny.
Jeśli hodujesz pomidory w doniczkach na balkonie w czasie upałów koniecznie kontroluj stan gleby w donicach. Podczas upałów pomidory na balkonie trzeba czasem podlewać nawet dwa razy dziennie.
Przycinanie pomidorów
Właściwe przycinanie pomidorów to jeden z najistotniejszych zabiegów pielęgnacyjnych jaki powinniśmy wykonać wobec krzaków pomidora. Zawsze dokładnie przykładam się do tego zadania, ponieważ jeśli prawidłowo wykonam ten zabieg, mogę znacznie obniżyć ryzyko wystąpienie chorób grzybowych.
Zwykle prowadzę pomidory na jeden lub dwa pędy, dzięki temu krzaki nie zajmują dużo miejsca i wydają całkiem spory, wyrównany plon. Usuwam wszystkie wilki z głównych pędów, zawsze robię to ręcznie wyłamując pędy boczne (wilki). Decydując się na uprawę pomidora na dwa pędy zostawiam jeden najsilniejszy pęd boczny, zwykle to ten, który wyrasta pod pierwszym gronem. Zawsze przed tym zabiegiem usuwania pędów bocznych pomidora (wilków) dokładnie myję ręce, staram się nie dotykać innych roślin, aby nie przenieść jakiejś choroby. Po zabiegu przycinania pomidorów , również warto dokładnie wyszorować ręce.
Pielęgnacja pomidorów
Po posadzeniu pomidorów do gruntu, ich pielęgnacja ogranicza się głównie do podlewania, nawożenia i obrywania wilków i starych liści (podlewanie omówiłem dosyć dokładnie we wcześniejszych akapitach). Zawsze staram się usunąć dolne liście pomidorów, które stykają się z glebą, ponieważ przy podlewaniu mogą zostać zwilżone i będą stanowić potencjalne miejsce gdzie może się rozpocząć choroba grzybowa.
Dzięki usuwaniu starych liści pomidora, znacznie ograniczyłem używanie oprysków chemicznych w uprawie pomidora.
Obrywanie liści pomidora, to bardzo ważny zabieg pielęgnacyjny dzięki, któremu możemy uniknąć zachorowania krzaków pomidora (zwykle choroby grzybowe pomidorów zaczynają się od dolnych starych liści). Usuwając dolne, zniszczone liście znacznie zmniejszamy zagrożenie pojawienia się choroby na roślinach, dzięki temu można użyć dużo mniej środków chemicznych lub nie używać ich prawie wcale.
Nawożenie pomidorów
W uprawie pomidora, zawsze przykładam się do odpowiedniego przygotowania ziemi:
- stosuję kompost, który jest bogaty w próchnicę i związki mineralne
- staram się jak najgłębiej przekopać ziemię kilka dni przed posadzeniem sadzonek
- przy uprawie wysokich odmian, które mają spore wymagania pokarmowe zwykle staram się wspomagać rośliny nawozami mineralnymi
Jeśli masz możliwość przed rozpoczęciem uprawy pomidorów warto wykonać analizę gleby. Koszt takiej analizy to około 10 złotych, a pozwoli uzyskać informację jakich składników brakuje w glebie.
Odmiany pomidorów do uprawy amatorskiej
Wybór smacznej i odpornej na choroby odmiany pomidorów warto zaplanować już z wyprzedzeniem. W Polsce w sprzedaży mamy kilkaset odmian pomidorów, dlatego wybranie kilku najlepszych nigdy nie jest łatwe. Według mnie w każdym ogrodzie powinny się znaleźć takie odmiany jak :
- Bawole Serce- pomidor malinowy, ma duże i bardzo smaczne owoce, krzaki rosną wysokie – około 2 m
- Olka Polka – ma żółte, smaczne, średniej wielkości pomidory, które nadają się do uprawy w gruncie, pod folią, bardzo dobrze radzą sobie w doniczkach na balkonie
- pomidor Maskotka – plenna i smaczna odmiana pomidora koktajlowego, można ją uprawiać w pojemnikach oraz w gruncie
- pomidor Malinowy Ożarowski – fajna odmiana pomidora malinowego, o długich liściach o owocach, smaczne owoce o średniej wielkości
- pomidor Faworyt -plenna odmiana pomidora malinowego
Zachęcam do zapoznanie się z wpisem – najsmaczniejsze odmiany pomidorów
Najlepszym wyjściem jest posadzenie po kilka krzaków z każdej odmiany. Lubię eksperymentować, roku uprawiam kilka stałych odmian do tego sadzę różne odmiany pomidorów, w celu przetestowania odmian.
Zobacz również zestawienie – najbardziej plenne pomidory
Jaka ziemia nadaje się pod pomidory?
Pomidory mają spore wymagania nawozowe (odmiany wysokie, o dużych owocach), dlatego lubią żyzną ziemię, bogatą w związki mineralne i substancje ograniczą. Zwykłe podłoże warzywne, też się nada do hodowli pomidorów. Ziemię pod pomidory warto nawieźć obornikiem granulowanym, suszonym lub przekompostowanym. Po jego zastosowaniu pomidory sadzimy dopiero po około 3 tygodniach. Raczej nie stosujemy świeżego obornika bezpośrednio przed sadzeniem pomidorów. Jeśli planujesz zastosowanie świeżego obornika warto go przekopać na jesień. To najbezpieczniejsza metoda.
Jak siać pomidory?
Nasiona pomidorów wysiewamy do doniczek od połowy marca do końca kwietnia. Warto użyć ziemi dobrej jakości. Doniczki warto odkazić przy pomocy gorącej wody. Dzięki temu zmniejszymy wystąpienie choroby grzybowej na początku uprawy.
Jak sadzić pomidory?
Pomidory sadzimy dość głęboko, do wysokości pierwszych liści. Dzięki temu z łodygi rośliny pomidora wypuszczą korzenie. Po posadzeniu warto oberwać 2-3 najniższe liście pomidorów, które stykają się z ziemią. Ten zabieg ma na celu zmniejszyć ryzyko wystąpienie chorób grzybowych.
Kiedy sadzimy pomidory?
Pomidory sadzimy do gruntu lub na balkonie, w momencie gdy mamy pewność, iż nie ma ryzyka wystąpienia przymrozków. Rośliny pomidora są bardzo wrażliwe na niskie temperatury, dlatego nie ma sensu wysadzać ich gdy pogoda jest niesprzyjająca.
Jak pielęgnować pomidory?
Pielęgnowanie krzaków pomidorów polega głownie na ich systematycznym podlewaniu, usuwanie najniższych liści, usuwaniu wilków oraz nawożeniu roślin w trakcie wzrostu. Na miesiąc przed zakończeniem uprawy można dodatkowo ogłosić pomidory, aby przyspieszyć zbiór niedojrzałych owoców.
Jak podwiązać pomidory?
Rośliny pomidora są dość plenne, czasem wytwarzają nawet kilka kilogramów pomidorów z jednego krzaka. Często łodygi pomidorów łamią się pod ciężarem owoców, dlatego konieczne jest ich wzmocnienie. Osobiście jestem zwolennikiem podwiązywania pomidorów do palików. Najlepiej przy każdym krzaku w okolicy około 5-10 cm od łodygi wbijamy palik o długości około 1,5-1,8 m. Do palika przywiązujemy roślinę za pomocą nienaturalnego sznurka jutowego. W miarę wzrostu krzaków pomidora podwiązujemy je coraz wyżej. Uprawa pomidorów bez zapewnienia roślinom odpowiednich podpór zwykle się nie udaje, ponieważ rośliny bez podpór łatwiej zapadają na choroby grzybowe.
Jak sadzić pomidory w doniczkach?
Pomidory możemy z powodzeniem uprawiać w odpowiedniej wielkości doniczkach. Zawsze staram się zapewnić każdemu krzakowi pomidora około 3 litry ziemi w doniczce.
Pomidory sadzimy dość głęboko, do wysokości pierwszych liści. Po posadzeniu obficie podlewamy.
Uprawa pomidorów- podsumowanie
Wyhodowanie własnych pomidorów mimo, że wydaję się trudne wcale takie nie jest. Warto spróbować.